Af siðareglum og öðru siðleysi.

Í kjölfar siðferðishruns síðustu ára er mikið rætt um nauðsyn þess að setja siðareglur. Siðlausum bankastjórum er ætlað að setja sjálfum sér siðareglur, siðlausir stjórnmálamenn hamast innan sinna siðlausu flokka við að setja flokkunum og sjálfum sér siðareglur. Máls metandi stjórnmálamenn tala jafnvel eins og að þeir trúi því að allt þetta siðaregluverk sem sett verði af siðlausu fólki muni raunverulega siðbæta okkar siðlausa þjóðfélag. En er það nú líklegt?

Í viðtali í Mogga í gær viðrar Skúli Helgason þingmaður hugmyndir sínar um að Alþingi setji almennar reglur um samskipti sín við fyrirtæki sem tengjast hruninu. Það er gott og blessað. Síðan verður auðvitað að setja almennar reglur um samskipti Alþingis við þau fyrirtæki sem ekki tengjast hruninu, og svo almennar reglur um samskipti Alþingis við fyrirtæki sem tengdust hruninu aðeins, en þó ekki mikið, en samt svolítið, en bara smá.

Allir hljóta að sjá að þetta gengur ekki. Auðvitað verður að byrja á að setja almennar reglur um það hvað á að setja almennar reglur um og hvað ekki. Og áður en það er gert verður að setja almennar reglur um það hvernig á að setja almennar reglur. Því að ef það er ekki gert er hætt við að þessar almennu reglur sem settar verða, verði ekki allar almennar heldur gætu sumar orðið sértækar. Og sértækar reglur eiga almennt ekki rétt á sér nema í sérstökum tilfellum, og áður en menn fara að setja sértækar reglur um þau sérstöku tilfelli þá verður að tryggja að til séu almennar reglur um það hvernig setja skuli sértækar reglur. Menn verða að vanda sig, annars gæti allt hrunið aftur.

Það sem menn virðast ekki átta sig á er að siðferði er siðferði vegna þess að um það eru ekki til reglur. Gott siðferði er sú hegðun sem við tileinkum okkur af því að við vitum að hún er rétt þó að engar skráðar reglur séu til þar um. Siðareglur eru þess vegna fyrst og fremst tæki þeirra siðlausu til að fela siðleysi sitt. Það er alveg sama hversu margar siðareglur menn setja, þær munu ekki koma í veg fyrir siðleysi. Því að fram hjá hverri siðareglu eru tvær leiðir, sú hægri og sú vinstri. Því fleiri sem siðareglurnar eru, því fleiri eru leiðirnar framhjá þeim. Eða hefur enginn heyrt þegar hrunvaldar hafa sagt að undanförnu, „við brutum engar reglur“? Og telja þar með að allt hafi verið í lagi með þeirra hegðun.

Dettur einhverjum í hug að það muni koma í veg fyrir misþyrmingar á eiginkonum að setja almennar siðareglur um meðferð á eiginkonum?

Ein siðaregla er þó góð og gild þótt gömul sé og nær yfir allt það sem nú er verið að setja reglur um, og miklu fleira. Hún hljóðar svona: „Allt sem þér viljið, að aðrir menn gjöri yður, það skuluð þér og þeim gjöra.“

Athugasemdir

[Jón Pétur Líndal, 11.5.2010 kl. 18:03]

Sæll, þetta er mjög góð færsla og lýsir vel siðferðinu hjá landsmönnum mörgum hverjum.

Siðferðið hefur ekki bara verið siðlaust, heldur hefur það verið hið einfalda frumskógalögmál sem hefur ráðið gerðum manna. Stjórnmálamenn og aðrir framámenn hafa tekið til sín það sem þeir geta með þeim ráðum sem þeir komast upp með. Þetta er illt að hafa fyrir þjóðinni. Eftir höfðinu dansa limirnir, er sagt. Svona hefur siðleysið breiðst út. Og eins og þú bendir skýrlega á þá á nú að setja nýjar reglur svo menn geti haldið áfram siðleysinu án þess að brjóta lög og reglur.